Złamany ząb to problem, który może wystąpić w wyniku urazu mechanicznego, nagryzienia twardego przedmiotu lub osłabienia struktury zęba przez próchnicę. Bez względu na przyczynę, szybka reakcja i odpowiednie postępowanie mogą znacząco zwiększyć szanse na uratowanie zęba oraz uniknięcie dalszych powikłań. W tym artykule przedstawiamy kroki, które należy podjąć zaraz po złamaniu zęba.
Ocena sytuacji – jak wygląda uszkodzenie?
Pierwszym krokiem jest dokładna ocena stopnia uszkodzenia zęba. W zależności od rodzaju złamania, działania będą się nieco różnić. Możemy wyróżnić następujące rodzaje złamań:
- Złamanie korony zęba – uszkodzona jest widoczna część zęba, bez naruszenia korzenia.
- Złamanie obejmujące miazgę – złamanie sięga do wnętrza zęba, powodując silny ból i krwawienie.
- Złamanie korzenia zęba – pęknięcie sięga głęboko pod dziąsło i może być niewidoczne gołym okiem.
- Całkowite wybicie zęba – ząb w całości wypada z zębodołu.
Jeśli złamaniu towarzyszy silny ból, krwawienie lub widoczna miazga zęba, konieczna jest natychmiastowa interwencja stomatologiczna.
Pierwsza pomoc przy złamanym zębie
1. Zabezpiecz fragment zęba
Jeśli złamany fragment zęba jest dostępny, warto go zabezpieczyć i przechować do czasu wizyty w gabinet dentystyczny Zabrze. Najlepiej umieścić go w:
- roztworze soli fizjologicznej,
- mleku (pełnotłustym),
- ślinie (np. trzymając fragment pod językiem).
Fragmentu zęba nie wolno czyścić wodą ani dotykać miazgi zęba.
2. Zatrzymaj krwawienie
W przypadku krwawienia należy przyłożyć do rany czysty gazik lub wilgotną chusteczkę i delikatnie ucisnąć miejsce urazu przez kilka minut.
3. Oczyść jamę ustną
Delikatnie przepłucz jamę ustną letnią wodą lub roztworem soli. Unikaj gorących i zimnych napojów, ponieważ mogą one nasilić ból.
4. Zastosuj zimny okład
Aby zmniejszyć obrzęk i złagodzić ból, warto przyłożyć zimny okład do policzka w okolicy uszkodzonego zęba. Okład należy stosować przez 10–15 minut co godzinę.
5. Unikaj gryzienia uszkodzonym zębem
Do czasu wizyty u stomatologa unikać jedzenia twardych i chrupiących pokarmów oraz naciskania na uszkodzony ząb. Najlepiej spożywać miękkie posiłki i unikać skrajnych temperatur.
Kiedy udać się do stomatologa?
Wizyta u stomatologa powinna odbyć się jak najszybciej, najlepiej tego samego dnia. Nawet jeśli złamanie wydaje się niewielkie i nie powoduje bólu, może prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak zakażenie miazgi czy rozwój próchnicy.
Podczas wizyty dentysta może:
- przykleić odłamany fragment zęba,
- odbudować ząb materiałem kompozytowym,
- przeprowadzić leczenie kanałowe, jeśli uszkodzenie sięga miazgi,
- w przypadku poważnych złamań zaproponować koronę protetyczną lub implant.
Czego unikać po złamaniu zęba?
- Nie dotykaj złamanego miejsca językiem ani palcami.
- Nie używaj silnych środków do płukania jamy ustnej na bazie alkoholu.
- Nie próbuj samodzielnie naprawić złamanego zęba za pomocą klejów czy innych substancji.
Jak zapobiegać złamaniom zębów?
Chociaż nie zawsze można uniknąć urazu, istnieją sposoby na zmniejszenie ryzyka złamania zęba:
- Unikaj gryzienia twardych przedmiotów (np. lodu, orzechów).
- Noś ochraniacz na zęby podczas uprawiania sportów kontaktowych.
- Regularnie odwiedzaj stomatologa w celu kontroli stanu uzębienia.
- Dbaj o higienę jamy ustnej, aby zapobiegać próchnicy i osłabieniu struktury zębów.
Szybka reakcja kluczem do sukcesu
W przypadku złamania zęba najważniejsza jest szybka reakcja i wizyta u specjalisty. Prawidłowe zabezpieczenie fragmentu zęba oraz odpowiednie postępowanie mogą znacząco zwiększyć szanse na skuteczną odbudowę zęba i uniknięcie powikłań. Jeśli dojdzie do urazu, warto zachować spokój i jak najszybciej skorzystać z pomocy stomatologa.